Maar en echter geven allebei een tegenstelling aan, maar je gebruikt ze niet helemaal op dezelfde manier. Je kunt het ene woord dus niet zomaar door het andere vervangen. Hoe zit dat eigenlijk? Welk woord kun je beter gebruiken: maar of echter?
Een belangrijk verschil tussen maar en echter is de plaats in zin. Vergelijk onderstaande zinnen.
- De directie nam het voorstel aan, maar de OR had er veel kritiek op.
- De directie nam het voorstel aan. De OR had er echter veel kritiek op
- De directie nam het voorstel aan. De OR echter had er veel kritiek op.
- De directie nam het voorstel aan. Echter, de OR had er veel kritiek op.
Er vallen twee dingen op: als je echter gebruikt, staat dat in een aparte zin en de woordvolgorde wisselt. Dat heeft te maken met de woordsoort van de woorden: maar is een voegwoord en echter een bijwoord.
Woordvolgorde
Een voegwoord verbindt altijd twee zinnen met elkaar, en staat aan het begin van de (bij)zin. Een bijwoord kan ook twee lossen zinnen met elkaar verbinden, en kan op meerdere plaatsen in de zin staan. Echter staat meestal ergens na de persoonsvorm, maar kan ook direct na het onderwerp van de zin staan (dat is wel nog formeler dan die eerste optie). Het kan ook helemaal vooraan in de zin staan, en wordt dan gevolgd door een komma. Er zijn ook mensen die zinnen maken als ‘Echter had de OR er veel kritiek op’, maar die volgorde is voor de meeste taalgebruikers niet juist.
Formeel of informeel
Een tweede verschil tussen maar en echter is dat echter veel formeler is dan maar. Het wordt vooral in schrijftaal veel gebruikt. Of daar bezwaar tegen is, hangt erg af van de doelgroep van je tekst. Als die vertrouwd is met formeel taalgebruik (en dat misschien zelfs verwacht in de gegeven situatie), dan kun je echter prima gebruiken. Bij een breed publiek en een vrij informele tekst, zou ik liever maar gebruiken. Maar let bij het vervangen dus wel op de woordvolgorde!
Meer weten?
Meer weten over formeel en informeel taalgebruik? In de trainingen Zakelijk e-mailen en Efficiënt Schrijven behandel ik dit uitgebreid!
