Veel van mijn cursisten denken dat je nooit een komma mag zetten voor en. Dat hebben ze zo geleerd, zeggen ze. Dat kan natuurlijk, maar het is niet waar. In sommige gevallen kun je prima een komma zetten voor en.

Functie van de komma

Een belangrijke functie van de komma is de structuur van de zin duidelijk maken aan je lezer. Je laat bijvoorbeeld zien dat je een hoofdzin en een bijzin aan elkaar verbindt. Vaak is dat ook te horen aan je intonatie als je een zin hardop voorleest: je last dan een korte pauze in op de plaats van de komma.

Geen komma voor en

Als je geen pauze inlast bij het voorlezen van een in, schrijf je ook geen komma. Dat is vaak bij opsommingen en in vrij korte zinnen.

• We hebben eieren, kaas en tomaten nodig.
• Mijn dochter zit in groep 8 en gaat volgend jaar naar het voortgezet onderwijs.

Wél een komma voor en

In langere of ingewikkeldere zinnen kan een komma voor en je lezer helpen om de zin makkelijker te begrijpen. Mijn favoriete voorbeeld komt uit het fantastische boekje Kikker is een held van Max Velthuis: ‘Ze vierden het weerzien met Rat en Kikker was de held.’ De eerste paar keer dat ik het voorlas, las ik ‘weerzien met Rat en Kikker’ als één geheel. ‘Ze vierden het weerzien met Rat, en Kikker was held’ had ik veel duidelijker gevonden.

In één keer goed

Gelukkig willen kinderen hetzelfde verhaal altijd vaak horen, dus later las ik deze zin wel in één keer correct. Maar in je zakelijke tekst wil je graag dat je lezer direct begrijp wat je bedoelt, zonder te struikelen over onduidelijkheden. Het kan dus helemaal geen kwaad om af en toe een komma voor en te zetten.

Meer weten?

Wil je meer weten over het gebruik van komma’s? Volg dan een Opfristraining grammatica en leestekens.