Het is een bekend twijfelgeval: is het nou hij wilt of hij wil? Waar komt die twijfel eigenlijk vandaan? Hij wil is de enige juiste vorm. Willen is een onregelmatig werkwoord, waarvan de hij/zij-vorm zonder –t is.
Verreweg de meeste werkwoorden zijn in de tegenwoordige tijd regelmatig. De vervoeging ervan zorgt bij mensen van wie het Nederlands de moedertaal is nooit voor problemen. De ik-vorm is het hele werkwoord zonder -en (soms met aanpassingen voor de spelling) en in de andere vormen in het enkelvoud komt daar een t achter: ik loop – jij loopt – hij/zij loopt. Het meervoud is altijd gelijk aan het hele werkwoord. De vorm hij wilt past bij dit regelmatige patroon; niet zo gek dus, dat veel mensen daarvoor kiezen.
Onregelmatige werkwoorden
In de tegenwoordige tijd heeft het Nederlands maar weinig onregelmatige werkwoorden. Dat zijn ten eerste de werkwoorden hebben en zijn, ten tweede de werkwoorden die niet op –en eindigen (slaan, gaan, staan, zien en doen en werkwoorden die hiervan afgeleid zijn) en ten derde de werkwoorden willen, kunnen, zullen, mogen en moeten. Die laatste twee zijn het makkelijkst: ze hebben één vorm voor het enkelvoud (mag, moet) en één voor het meervoud (mogen, moeten). Bij willen, kunnen en zullen is het wat ingewikkelder. Kijk maar naar de tabel hieronder.
willen | kunnen | zullen | mogen | moeten | |
ik | wil | kan | zal | mag | moet |
jij / u | wil / wilt | kan / kunt | zal / zult | mag | moet |
hij /zij | wil | kan | zal | mag | moet |
meervoud | willen | kunnen | zullen | mogen | moeten |
Hij wilt of hij wil?
In de tabel vallen een paar dingen op: voor de jij/u-vorm zijn er steeds twee vormen: wil – wilt, kan – kunt en zal – zult. Hierbij is steeds de eerste vorm wat informeler – en vooral gebruikelijk in spreektaal, en de tweede wat formeler, en vooral gebruikelijk in schrijftaal. De hij/zij-vormen zijn bij alle werkwoorden zonder -t, die bij de regelmatige werkwoorden wel altijd voorkomt. Toch lijkt de twijfel voornamelijk te bestaan bij willen. Hij kant of zij zalt kom je eigenlijk nooit tegen.
Meer over de geschiedenis van deze kwestie kun je lezen op de website van Onze Taal.
Meer weten?
Wil je meer weten over dergelijke kwesties? Meld je dan aan voor de Opfristraining grammatica en leestekens.