Eerder schreef ik al over het herkennen van passieve zinnen. Maar wat is er eigenlijk mis met dit soort zinnen? Dat leg ik uit in deze taaltip.

Vaart uit je tekst

Het is eigenlijk heel simpel: met een passieve zin haal je de vaart uit je tekst. De naam is dus eigenlijk heel goed gekozen. Natuurlijk is het niet erg als er af en toe een passieve zin in je tekst staat, maar als het er veel zijn, dan wordt je tekst saai en moeilijk om te lezen.

Handelende persoon

Dat een tekst met veel passieve zinnen moeilijker is, heeft te maken met de constructie. In een passieve zin is immers moeilijker vast stellen wie of wat de handelende persoon of instantie is. Die staat in een door-constructie of is zelfs helemaal weggelaten. Als dat af en toe gebeurt, is dat, nogmaals, niet zo erg. Maar als een tekst voor een groot deel uit passieve zinnen bestaat, moet de lezer wel erg gaan puzzelen. En dat is lastiger. In actieve zinnen kun je veel makkelijker zien wie of wat de handeling uitvoert.

Combinatieprobleem

Er is nog een probleem met die passieve zinnen. Hoe het komt, weet ik niet precies, maar ze komen vaak voor in combinatie met twee andere zaken: heel lange zinnen en naamwoordstijl. Die combinatie zorgt ervoor dat je zinnen nog moeilijker te lezen worden, en je teksten nog saaier. En dat wil je niet, want dan haakt je lezer af, en bereik je je doel niet.

Waarom geen passieve zinnen?

Genoeg redenen dus om zo min mogelijk passieve zinnen te gebruiken in je teksten. Ze worden er saai en moeilijk van, waardoor de kans dat jij je doel bereikt bij de lezer veel kleiner is. Probeer bij de eerstvolgende tekst die je schrijft het werkwoorden worden dus eens helemaal te vermijden, en kijk welk effect dat op de tekst heeft.

Wel passief

In sommige gevallen kun je wél een passieve zin gebruiken. Daar lees je meer over in deze tip.

Meer weten?

Wil je leren hoe je teksten zonder passieve zinnen kunt schrijven? Boek dan een training Efficiënt schrijven.