Een goede tekst schrijven, wie wil dat nou niet? Mijn cursisten in elk geval wel. En dat is dan ook waar we in trainingen aan werken. Dat begint eigenlijk altijd met de vraag: Wat maakt een tekst eigenlijk een goede tekst?
Wat is een goede tekst?
Een goede tekst moet volgens taalbeheersers aan vier criteria voldoen: hij moet helder, aantrekkelijk, gepast en correct zijn. Hieronder leg ik uit wat we daaronder verstaan.
Helder
De eerste eis is dat een tekst duidelijk moet zijn. De lezer begrijpt direct wat de schrijver bedoelt. Deze helderheid bereik je door een goede structuur, maar zeker ook door een duidelijke zinsopbouw, en door je taalgebruik aan te passen aan je lezer. Voor een heldere tekst is het heel belangrijk om voor je gaat schrijven goed na te denken over wat nu eigenlijk het doel is van je tekst.
Aantrekkelijk
De tweede eis zegt dat de tekst prettig moet zijn om te lezen. Dat zit deels natuurlijk in die helderheid, maar ook in de inhoud. Gebruik aansprekende voorbeelden, en zorg ervoor dat je taalgebruik aansluit bij de lezer. Ook een goede structuur vergroot de aantrekkelijkheid van je tekst. Hiervoor is het dus erg belangrijk om te weten wie je tekst gaat lezen.
Gepast
De derde eis zegt dat de tekst ‘gepast’ moet zijn. Hiermee bedoelen we dat de tekst moet passen bij het doel dat je hebt, de lezer van de tekst en het soort tekst dat je schrijft. Een e-mail aan een collega is meestal heel anders van toon, inhoud en opbouw dan een adviesrapport aan een cliënt. Ook hier speelt structuur weer een rol; elke tekstsoort heeft zijn eigen eisen aan een goede structuur.
Correct
Tot slot moet een tekst natuurlijk ook correct zijn. Die correctheid zit in twee aspecten: de inhoud en de vorm. Met de vorm bedoelen we dat de spelling en het taalgebruik in orde moeten zijn; welke eisen hier precies aan gesteld worden, hangt wel een beetje af van de situatie. In een informele mail kun je je wel een spelfoutje veroorloven, maar in een sollicitatiebrief niet.
Structuur
Je ziet dat bij drie van de vier aspecten structuur een belangrijke rol speelt (het is niet voor niets dat Freerk Teunissen en ik hier een heel boek aan gewijd hebben). In al mijn trainingen besteed ik hier dan ook veel aandacht aan. Dat verbaast mensen weleens, omdat ze naar me toe komen met iets als: ‘Ik krijg commentaar dat ik te lange zinnen maak, en te wollig schrijf.’ In mijn ervaring heeft dat dus vaak te maken met een gebrek aan structuur, zowel in het schrijfproces als in het uiteindelijke stuk. Door daaraan te werken, weet je veel beter wat je boodschap is, en dat heeft effect op de zinnen die je opschrijft.
Meer weten?
Meer weten? In de trainingen Zakelijk e-mailen en Efficiënt schrijven besteed ik, zoals gezegd veel aandacht aan het schrijven van een goede tekst. En natuurlijk draait ook een individuele schrijfcoaching hierom.
